تفاوت صرافی متمرکز CEX و صرافی غیر قابل متمرکز DEX
صرافی های غیرمتمرکز (DEX) از زمان تبلیغات گسترده محصولات مالی غیرمتمرکز (DeFi) محبوبیت بیشتری کسب کرده اند. اما استقبال فراوان از صرافی غیرمتمرکز Uniswap دوباره بحث بین موافقان و مخالفان مبادلات غیرمتمرکز و متمرکز (CEX) را آغاز کرد. بسیاری از علاقه مندان به کریپتو معتقدند که سهم بازار مبادلات غیرمتمرکز می تواند در آینده به میزان قابل توجهی افزایش یابد. و بسیاری از صرافی های رمزنگاری مستقر نیز در حال حاضر بر روی غیرمتمرکز سازی تجارت خود فکر می کنند. آیا در آینده تجارت رمزنگاری کاملاً غیر متمرکز خواهد شد؟
تاریخچه معاملات ارزهای دیجیتال
قبل از اینکه تفاوت های فنی CEX و DEX را روشن کنیم ، نگاهی به گذشته می اندازیم. در حقیقت ، معاملات ارز دیجیتال و توکن به صورتی که امروزه می شناسیم تنها چند سال قدمت دارد. از زمان استخراج “بلوک اول” بیت کوین (BTC) در اوایل سال 2009 اتفاقات زیادی افتاده است بعد از آنکه ساتوشی ناکاموتو اولین معامله را برای هال فینی ارسال کرده و اولین تراکنش ارز دیجیتال را انجام داد. در سال 2009 ، استاندارد New Liberty Standard قیمت یک واحد BTC را برای اولین بار به عنوان یک مرجع مرکزی تعیین کرد. یک سال بعد ، اولین صرافی بیت کوین ، Mt.Gox ، درهای خود را باز کرد. در سال 2014 ، کار Mt.Gox در یکی از جدی ترین سرقت های تاریخ رمزنگاری تاکنون به پایان رسید. هکرها 744000 BTC را سرقت کردند و صرافی ورشکست شد.
در این بین ، Coinbase به شهرت رسید که هم اکنون یکی از بزرگترین صرافی های فعال در جهان است. صرافی متمرکز Coinbase از آمریکا بازار را فتح کرد و یک بستر تجاری ساده با کیف پول یکپارچه و سیاست صرافی حرفه ای ارائه داد.
متعاقباً و با افزایش علاقه به ارزهای دیجیتال ، صرافی های دیگر نیز شکل گرفتند. اکثر این صرافی ها متمرکز بودند. Binance ، Bitmax ، Bitfinex و OKEx ، از جمله صرافی های موفق اند که تا کنون بازار خود را حفظ کرده اند. برای مدتی طولانی ، هیچ راهی برای رقابت با این مکانهای تجاری وجود نداشت. اما با روی کار آمدن ارزهای Defi و غیر متمرکز ، صرافی های غیرمتمرکز مانند Uniswap ، Sushiswap ، Compound و Curve Finance نیز مورد توجه قرار گرفتند.
همانطور که قبلاً نشان داده شد ، مبادلات غیرمتمرکز و متمرکز سالهاست که به طور موازی کار می کنند. اگرچه محبوبیت DEX تا مدت طولانی به سطح همتایان متمرکز آنها نرسید ، اما آنها نقش مهمی در تاریخ ارزهای دیجیتال دارند. و به خصوص در هنگام تبلیغات DeFi ، Uniswap حتی موفق شد از سطح معاملات روزانه غول کریپتو صرافی Coinbase پیشی بگیرد. اما چرا در وهله اول دو نوع مبادله مختلف وجود دارد و تفاوت ها در چیست؟
CEX - مبادلات متمرکز
یک صرافی متمرکز ، مانند Binance ، CEX.io ، Kraken یا OKEx ، دفتر خاص خود را دارند. در این نوع ، هر سفارشی ثبت و اعتبار سنجی می شود. برای اطمینان از صحت ، داده ها از طریق سرورهای اختصاصی به صورت داخلی رد و بدل می شوند و فرایندهای امنیتی متمرکز را طی می کنند. به طور معمول ، CEX ها تحت نظارت مرکزی کار می کنند و سیاست های گسترده ای برای شناخت مشتری دارند. به طور همزمان ، مبادلات متمرکز با پیروی از قوانین قابل اجرا برای جلوگیری از پولشویی ، به طور فعال با کلاهبرداران برخورد می کنند. مبتدیان به ویژه از این نوع مبادله استفاده می کنند ، زیرا ساختار متمرکز امکان ایجاد یک بستر کاربرپسند را فراهم می کند که خرید و مدیریت ارزهای دیجیتال را بسیار آسان می کند.
حجم سفارشات و معاملات معمولاً در CEX به مراتب بیشتر از DEX است. چرا که گره های شبکه نیازی به به روزرسانی درلحظه ندارند. در نتیجه ، سرعت معاملات بسیار بالا است. با این حال ، سادگی توصیف شده این پلتفرم مستلزم آن است که کلیدهای خصوصی کیف پول های یکپارچه در پایگاه داده باقی بمانند. بنابراین دسترسی به دارایی های رمزنگاری شده مستقیماً با اعتبار کاربر ارتباط دارد. اگر یک کلاهبردار از طریق فیشینگ یا هک به مدارک دسترسی پیدا کند ، دسترسی مستقیم به دارایی های رمزنگاری ذخیره شده خواهد داشت.
پشت یک CEX یک شرکت انتفاعی است. برای ایجاد یک تجربه کاربری خوب ، این شرکت ها اغلب طیف گسترده ای از خدمات پشتیبانی را ارائه می دهند. صرافی های متمرکز همچنین امکان تبدیل پول عادی و ارزهای فیات را به کریپتو ها دارند و معمولاً طیف گسترده ای از همکاران تجاری را در اختیار دارند. صرافی های متمرکز کارمزد های ثابتی دارند که هنگام معامله متحمل می شوند. از نظر مفهومی ، مبادله رمزنگاری بر همان اصل کار می کند که هر تبادل دیگر. یک الگوریتم تطابق ، میزان عرضه و تقاضا را تنظیم می کند و کتاب سفارشات ، سفارشات کاربران را ذخیره می کند.
DEX - تبادل غیرمتمرکز
یک صرافی غیرمتمرکز همچنین وظایف اصلی CEX را نیز ارائه می دهد. شامل قرار دادهای اتوماتیک (یا بازار ساز خودکار (AMM)) ، بستر دو طرفه تجارت و سیستم تطبیق و توابع امنیتی. DEX مبتنی بر سرورهای داخلی و زیرساخت IT خود نیست بلکه به عنوان یک برنامه غیرمتمرکز (dApp) بر روی بلاکچین عمل می کند.
DEX ها اغلب مبتنی بر بستر Ethereum هستند و از Ether (ETH) به عنوان رسانه مرکزی استفاده می کنند. علاوه بر اتریوم ، بلاکچین های دیگر نیز به عنوان زیرساخت قابل استفاده هستند . صرافی های غیر متمرکز بر اساس یک اکوسیستم خاص نیستند و به ارزهای فیات وابسته نیستند. تنظیم مبادلات با استفاده از قراردادهای هوشمند انجام می شود که در آن طرفین درگیر هر یک دارایی های در نظر گرفته شده برای مبادله را واریز می کنند.
کاربران صرافی غیرمتمرکز عمدتا به دلیل دو ویژگی ناشناس بودن و امنیت بالا از صرافی هایی مانند Uniswap ، Bisq یا GDEX استفاده می کنند. غالباً ، کاربران فقط به یک آدرس عمومی نیاز دارند تا بتوانند از طریق صرافی غیرمتمرکز تجارت کنند. هیچ شخص ثالثی (مقامات یا تنظیم کننده های مالی) در یک صرافی غیرمتمرکز وظیفه نظارت یا وضع مقررات را در بورس ندارند. دلیل دیگر موفقیت آن امنیت بالای آن است. در حالی که کاربران CEX هیچ کنترلی بر کلیدهای شخصی خود ندارند ، در DEX کلیدهای خصوصی در اختیارخود کاربران است.
مزایا و معایب DEX و CEX
مزایای DEX:
صرافی های غیرمتمرکز عاری از الزامات ، مقررات یا نظارت دولت است. کاربران در معاملات مستقیم با یکدیگر روبرو می شوند و هیچ شخص ثالثی در مبادله حضور ندارد. هر کاربر به کلیدهای خصوصی و بنابراین دارایی های رمزنگاری خود دسترسی کامل دارد.
ناشناس بودن مسلماً یکی از دلایل اصلی معاملات با DEX است. هیچ روشی برای احراز هویت ، هیچ KYC و هیچ سند شخصی بارگذاری شده روی سرورهای خارج از کشور وجود ندارد. معمولاً یک آدرس شخصی در بلاکچین مربوطه کافی است و تجارت می تواند آغاز شود. هیچ تبادل داده های شخصی بین صرافی و کاربر وجود ندارد.
معاملات معمولاً کم هزینه با تعداد زیادی جفت معاملاتی از طریق یک شبکه سرور غیرمتمرکز انجام می شود. این امر خطر حمله هکر را به شدت کاهش می دهد و عدم دسترسی به دلیل خرابی سرور را تقریباً غیرممکن می کند. از آنجا که یک DEX مستقیماً در بلاکچین مستقر است ، هکری نمی تواند سرور مرکزی را هدف قرار دهد.
معایب DEX:
CEX در مقابل DEX
معاملات در یک بورس غیر متمرکز معمولاً به مراتب کندتر از انواع متمرکز است. در DEXهر معامله باید توسط ماینرها تأیید شود. هنگامی که لازم است در کوتاه مدت نسبت به تغییر شرایط بازار واکنش نشان دهید ، صرافی های غیرمتمرکز از سرعت مناسب برخوردار نیستند .
نقدینگی بالا کلید موفقیت در مبادله است. مبادلات با بالاترین نقدینگی همیشه در DEX از اولویت بالاتری برخوردارند. از آنجایی که میزان کاربران نسبت به صرافی های متمرکز کمتر است نقدینگی از مهم ترین عوامل برای پایداری و قدرتمندی صرافی های غیر متمرکز است.
عملکرد DEX هنوز محدود است. همچنین ، رابط کاربری گرافیکی بیشتر برای مبتدیان گیج کننده است. سفارشات محدود ، معاملات حاشیه ای یا توقف ضرر برای بسیاری از معامله گران در دسترس نیست. با این حال ، اکثر صرافی های غیرمتمرکز در حال کار بر روی به کارگیری ویژگی های شناخته شده از CEX هستند.
مزایای CEX:
درک رابط های کاربری حتی برای مبتدیان نیز آسان است . دسترسی آسان و بدون عارضه به گزینه های معاملاتی مربوطه، سطح بالایی از سرعت عملکرد با گزینه های مختلف تجاری و طیف گسترده ای از ارزهای رمزپایه از ویژگی های CEX است.
به دلیل حجم بالای معاملات ، CEX از نقدینگی بالایی برخوردارهستند. صرافی ها می توانند پرداخت تراکنش ها را به سرعت و به راحتی انجام دهند.حین شلوغی در مراکز تجاری متمرکز حجم زیادی از سفارشات خرید و فروش بدون هیچ مشکلی قابل تحمل و انجام هستند.
CEX بر اساس یک زیرساخت فردی و مرکزی ساخته شده است که امکان تبادل سریع و معامله در لحظه را فراهم می کند. الگوریتم های صرافی های پیشرو می توانند هزاران سفارش را در هر ثانیه پردازش کنند. معامله گران می توانند بدون انتظار منتظر واکنش در برابر تغییر شرایط بازار باشند.
مبادلات در طیف گسترده ای از ارزهای دیجیتال همراه با واریز و برداشت با ارز فیات نیز امکان پذیر است.
معایب CEX:
کاربران دارایی های رمزنگاری شده خود را در بورس ذخیره می کنند. کیف پول های یکپارچه بخشی از سیستم هستند و بنابراین از عهده کاربر خارج هستند. از آنجا که مالکیت کلیدهای خصوصی به صرافی بستگی دارد ، درصورت به خطر افتادن مبادله خطر از دست دادن سرمایه وجود دارد. مواردی از این دست نادر است اما در گذشته با ضررهای میلیونی روبرو بوده است.
صرافی های متمرکز تحت کنترل تنظیم کننده ها ، ارائه دهندگان شخص ثالث و مقررات قانونی است. برای جلوگیری از پولشویی ، اپراتورها ملزم به جمع آوری اطلاعات گسترده در مورد مشتریان خود (KYC) هستند. این نظم و کنترل مغایر و مخالف با ایده اصلی ارزهای دیجیتال است.
CEX در مقابل DEX - یک دوئل ابدی و بدون برنده
همانطور که قبلاً مشخص شد ، مبادلات متمرکز و غیرمتمرکز تفاوتهای اساسی با یکدیگر دارند و طبیعتا هر کدام دارای مزایا و معایب خاصی هستند. ما تفاوت های مربوطه کرد و ویژگی های اصلی مثبت و منفی هریک را بررسی خواهیم کرد.
همانطور که در بررسی اجمالی ما در بالا مشخص شد ، هر دو نوع مبادله مزایا و معایب خود را دارند. عدم تمرکز کامل یک DEX در راستای ایده های اساسی Satoshi Nakamoto در توسعه بیت کوین است. با این حال ، برای بسیاری از معامله گران ، عملکرد CEX به وضوح استفاده راحت ازبازار را ارائه می کند. با این حال ، بسیاری از CEX مزایای صرافی غیرمتمرکز را تشخیص داده اند و اکنون در حال کار بر روی انواع مختلف خود و اضافه کردن ویژگی های DEX در سیستم های خود هستند. بنابراین ، ادغام هر دو نوع در آینده امکان پذیر است.
مترجم و گرد آورنده : امیرحسین رستگار
